Zgodnie z art. 1 ustawy o izbach lekarskich Samorząd Lekarzy jest niezależny w wykonywaniu swych zadań i podlega tylko przepisom ustawy. Jednostkami organizacyjnymi samorządu lekarzy posiadającymi osobowość prawną są: Naczelna Izba Lekarska i Okręgowe Izby Lekarskie.
W szczególności organizacja, sposób działania oraz kompetencje Izb Lekarskich wynikają z następujących aktów prawnych: